Oddworld: Η Οδύσσεια του Abe

Η δεκαετία του ’90 ήταν εκείνη η οποία καθιέρωσε την τρίτη διάσταση στα videogames, στην αυγή μιας νέας, συναρπαστικής εποχής για το χώρο, που υποδέχτηκε στους κόλπους του ορισμένα από τα μεγαλύτερα «διαμάντια» που έχει να επιδείξει έως σήμερα. Μεταξύ αυτών, αλλά πάλι ενδεικτικά και μόνο, μπορούν αμέσως-αμέσως να σημειωθούν τίτλοι όπως οι Super Mario 64 και Quake το 1996, Final Fantasy VII και GoldenEye 007 το 1997, The Legend of Zelda: Ocarina of Time και Half-Life το 1998. Όλα αυτά, βεβαίως, σε μια περίοδο που τα κλασικά RPGs διέπρεπαν, τα strategies ομοίως, ενώ και τα adventures διένυαν τη «χρυσή» περίοδό τους. Ίσως δεν είναι υπερβολή αν ισχυριστεί κάποιος ότι, τηρουμένων των αναλογιών, τα ‘90s ήταν η πλέον πολυδιάστατα παραγωγική και επιτυχημένη περίοδος για κάθε genre συγχρόνως, πρωτίστως ως προς την ποιότητα των παιχνιδιών. Κατά το ίδιο διάστημα, άλλη μία κατηγορία που γνώριζε μεγάλη άνθηση ήταν αυτή των 2D platform, με σπουδαία franchises -η ιστορία ορισμένων εκ των οποίων εκκινεί στα ‘80s- να παρουσιάζουν διαδοχικά games. Δίχως να μπούμε σε πιο λεπτομερείς αναφορές, επιβάλλεται να κατονομαστούν κάποιοι από τους «γίγαντες» του τομέα, όπως οι σειρές Super Mario, Donkey Kong, Castlevania και Mega Man. Κι αυτές είναι μόνο οι «κράχτες» της υπόθεσης.

Στο ανωτέρω πλαίσιο, κι ενώ δύο χρόνια νωρίτερα είχε κυκλοφορήσει το πρώτο κεφάλαιο της επίσης ιστορικής σειράς Rayman, η αμερικανική Oddworld Inhabitants πραγματοποίησε το ντεμπούτο της στη βιομηχανία το 1997, τρία χρόνια μετά την ίδρυσή της. Το όνομά της, πέρα για πέρα διακριτικό, όχι μόνο του παρθενικού παιχνιδιού της, αλλά και του franchise στο οποίο αφοσιώθηκε σ’ ολόκληρη τη διαδρομή της. Το Oddworld: Abe’s Oddysee κυκλοφόρησε πρώτα σε PlayStation και ένα μήνα αργότερα στους υπολογιστές, δημιουργώντας άμεσα έναν πραγματικά μεγάλο πυρήνα fans, τον οποίο κατόρθωσε να διατηρήσει σε ορίζοντα δεκαετιών. Παρουσιάζοντας συνολικά τέσσερεις τίτλους έως το 2005, είναι αλήθεια ότι η εταιρία, και συγκεκριμένα ο ιδρυτής της και δημιουργός της σειράς, Lorne Lanning, εστίασε έκτοτε σε remasters και remakes αυτών, αντί ενός ολοκαίνουριου εγχειρήματος. Στα επόμενα 16 χρόνια, HD remasters του τρίτου και τέταρτου παιχνιδιού είδαν το φως της δημοσιότητας κατά τη διετία 2011/2012, ενώ το 2014 και το 2021 ακολούθησαν τα remakes του πρώτου και δεύτερου game, αντίστοιχα.

Θεωρητικά το Oddworld franchise επρόκειτο να αποτελείται από πέντε main games. Εν τούτοις, από τα τέσσερα original που κυκλοφόρησαν, μόνο τα δύο θεωρούνται μέρος αυτής της πενταλογίας, το προαναφερθέν πρώτο και το τρίτο, Oddworld: Munch’s Oddysee (2001). Ακόμη και σήμερα, παρά την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος μέσα από το περσινό re-imagined remake, η υλοποίηση του αρχικού πλάνου φαντάζει εξαιρετικά αμφίβολη, κρίνοντας από ορισμένες δηλώσεις του Lanning. Ασχέτως αυτών, το Abe’s Oddysee ήταν ο τίτλος ο οποίος ξεχώρισε από την πρώτη στιγμή για μια σειρά λόγων, που τον καταξίωσαν και εμπορικά, πέραν των θετικότατων κριτικών που εισέπραξε, με πωλήσεις που ξεπέρασαν το 1 εκ. αντίτυπα μέσα στους πρώτους μήνες κυκλοφορίας του.

Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο Abe, ένα ανθρωποειδές, το οποίο μαζί με την υπόλοιπη φυλή του, τους Mudokons, εργάζεται ως σκλάβος σε ένα εργοστάσιο επεξεργασίας κρεάτων και παραγωγής πιτών, ονόματι Rupture Farms. Δουλεύοντας ως αργά ένα βράδυ, ο Abe γίνεται μάρτυρας μιας μυστικής συνάντησης των Glukkons, της φυλής που απαρτίζει το Συμβούλιο του εργοστασίου, και τον αρχηγό αυτών, που ακούει στο όνομα Molluck και είναι το πιο διαβολικό αφεντικό του κόσμου! Οι πωλήσεις των πιτών παρουσιάζουν συνολικά φθίνουσα πορεία, καθώς το κρέας των πλασμάτων που προμηθεύεται το εργοστάσιο έχει μειωθεί δραστικά ή ακόμη και εκλείψει. Ο Molluck, όμως, έχει ήδη καταστρώσει το σχέδιό του: οι επόμενες πίτες θα γίνουν με το κρέας των ίδιων των Mudokons! Πανικόβλητος ο ανίσχυρος ήρωας αποφασίζει να το σκάσει από το εργοστάσιο, αλλά για κακή του τύχη γίνεται άμεσα αντιληπτός. Αν παραγνωρίσει κάποιος ότι όλη του τη ζωή έχει ζήσει σκλαβωμένος, η οδύσσειά του έχει μόλις ξεκινήσει.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι φέτος συμπληρώθηκαν 25 χρόνια από την κυκλοφορία του παιχνιδιού, το πρώτο που παρατηρείται είναι η τεχνική αρτιότητά του, σε όλα τα επίπεδα. Εν πρώτοις διαπιστώνεται η old school λογική των στατικών εικόνων επί της οθόνης· αυτές διαδέχονται η μία την άλλη, έναντι της μεταγενέστερης προσέγγισης στο genre, της κυλιόμενης απεικόνισης παράλληλα με την κίνηση του χαρακτήρα. Τούτο προσφέρει επιπλέον σασπένς, καθώς ο gamer δε γνωρίζει, τουλάχιστον στην πρώτη προσπάθειά του, τι τον περιμένει στη συνέχεια, ποιος εχθρός καραδοκεί ή ποιο χάσμα περιμένει να τον παρασύρει στο θάνατο… πόσο μάλλον εάν όλα αυτά συμβαίνουν ενώ τρέχει επειδή τον κυνηγά ήδη άλλος εχθρός! Ένα από τα στοιχεία που προκάλεσαν αρκετή συζήτηση στην εποχή του αφορούσε το βαθμό δυσκολίας του Abe’s Oddysee, ο οποίος κυμαίνεται από υψηλά έως πολύ υψηλά επίπεδα σε ορισμένες περιπτώσεις, απαιτώντας τη μέγιστη προσοχή του παίκτη και ταχύτατα αντανακλαστικά. Ο τίτλος είναι επί της ουσίας ένα puzzle-platform, καθώς η λογική του προσανατολίζεται στον τρόπο αποφυγής ή έμμεσης εξουδετέρωσης των εχθρών, παράλληλα με τον εντοπισμό και τη χρήση διαφόρων λεβιέδων, που μπορεί να ενεργοποιούν πόρτες, να ανάβουν φανούς, να απενεργοποιούν ηλεκτρικά πλέγματα κ.ο.κ..

Η δημιουργία της Oddworld Inhabitants εισάγει επίσης δύο ενδιαφέροντες gameplay μηχανισμούς. Βάσει του πρώτου, ο Abe μπορεί να κάνει μάγια σε ένα συγκεκριμένο είδος -από τα ούτως ή άλλως λιγοστά- εχθρών και να αποκτήσει τηλεπαθητικά τον έλεγχό του, προκειμένου μέσω αυτού να εξολοθρεύσει και τους υπόλοιπους που βρίσκονται στο επίπεδο. Προϋπόθεση για να γίνει το ξόρκι είναι ότι ο ήρωας δεν εμποδίζεται από ιπτάμενες σφαίρες που απαντώνται κατά κόρον στις εικόνες των levels και είναι έτοιμες να τον εμποδίσουν με ηλεκτροσόκ! Ο δεύτερος μηχανισμός ορίζει ότι ο πρωταγωνιστής μπορεί να αλληλεπιδράσει με τους υπόλοιπους Mudokons που συναντά στην περιπέτειά του· διαδικασία, η οποία προβλέπει συνήθως τη μίμηση των ήχων που βγάζουν, προκειμένου στη συνέχεια να τον βοηθήσουν, ώστε να προχωρήσει. Συγκεκριμένα, ο Abe μπορεί να χαιρετήσει, να σφυρίξει με δύο διαφορετικούς τρόπους, να δείξει θυμό, να γελάσει, να… αεριστεί(!), να καλέσει κάποιον Mudokon να τον ακολουθήσει ή να του πει να περιμένει. Το τελευταίο ισχύει για τους ομοίους του, που συναντά διάσπαρτα σε διάφορα σημεία των επιπέδων καθ’ όλη τη διάρκεια του playthrough, να τρίβουν το πάτωμα σα να μην υπάρχει αύριο στην αέναη, σκλαβωμένη πραγματικότητά τους.

Ο συνολικός αριθμός των δούλων Mudokons ανέρχεται σε 99, τους οποίους ο ήρωας μπορεί να σώσει ενεργοποιώντας κάποιες πύλες, και κατευθύνοντάς τους προς αυτές, έχοντας προηγουμένως ξεμπερδέψει με τους εχθρούς που είναι έτοιμοι να σκοτώσουν τους πάντες με ένα hit. Προσωπικά, αισθάνθηκα σύντομα ότι η διαδικασία διάσωσής τους «μου κόβει τη φόρα» ενός ήδη χαμηλού pace του gameplay, λόγω των διαδοχικών προσπαθειών στα ίδια levels, ελέω της υψηλής δυσκολίας. Όταν έφτανε η ώρα των… αναξιοπαθούντων της φυλής του Abe, το μόνο που ήθελα ήταν να προχωρήσω στο επόμενο επίπεδο, έχοντας δοκιμάσει ήδη τις αντοχές μου σε αρκετές στιγμές. Περαιτέρω, ένας λάθος υπολογισμός ή μια απρόσεκτη ενέργεια στην κίνηση του πρωταγωνιστή είχαν ήδη αποδειχθεί υπεραρκετά, προκειμένου να τον στείλουν… συστημένο στο κενό ή σε κάποια παγίδα που παρέμεινε ενεργή, με αποτέλεσμα να καλούμαι να παίξω όλο το επίπεδο απ’ την αρχή. Τα checkpoints είναι αραιά, αλλά τέτοια η δομή του παιχνιδιού, ώστε να μη μπορούν να χαρακτηριστούν και άδικα. Η λεπτομέρεια, την οποία δεν αποκαλύπτει ο τίτλος παρά μόνο την ώρα της κρίσεως, είναι ότι ο αριθμός των διασωθέντων διαμορφώνει το φινάλε του! Εάν είναι τουλάχιστον 50, ο gamer βλέπει το καλό τέλος, διαφορετικά υπάρχει και η κατάληξη στην οποία οπωσδήποτε δεν ήλπιζε όλες τις προηγούμενες ώρες! Περιττό να ειπωθεί ποιο φινάλε είδε ο υπογράφων!

Το εικαστικό του παιχνιδιού είναι υπέροχο, αποτυπώνοντας άψογα τη μουντή, δυστοπική ατμόσφαιρα του κόσμου του, ο οποίος διακρίνεται άτυπα σε τρία διαφορετικά περιβάλλοντα. Καθένα εξ αυτών περιλαμβάνει ορισμένες εκπλήξεις, που αφορούν και το gameplay, αλλά εν προκειμένω δε θα γίνει λόγος. Τα γραφικά είναι εξαιρετικά, ενώ την παράσταση κλέβουν τα animations, τόσο του Abe όσο και των λοιπών -φιλικών ή εχθρικών- χαρακτήρων. Ιδίως η φυσικότητα της -κάπως κωμικής- κίνησης του πρώτου ξεχωρίζει, είτε είναι πεζός είτε όχι! Τα μεταβατικά cimenatics είναι εξαιρετικά προσεγμένα, αποδίδοντας ακόμη πιο έντονα και ζωντανά το σύμπαν του original Oddworld και όσων κινούνται μέσα σ’ αυτό, ανεβάζοντας έτι περισσότερο τον πήχη της συνολικής ποιότητας του τίτλου. Το δε λιτό soundtrack επιμελείται η Ellen Meijers, κυμαινόμενο εν πολλοίς μεταξύ δυσοίωνων ambient ήχων και άλλων, στους οποίους κυριαρχούν τα κρουστά.

Ο χειρισμός είναι αρκετά άμεσος και ακριβής, με ίσως πιο «ρευστό» σημείο το γλίστρημα του ήρωα όταν προσπαθεί να… φρενάρει μετά από τρέξιμο. Ο σχεδιασμός των επιπέδων κερδίζει τις εντυπώσεις για τη δομή και την ευρηματικότητά τους, ιδίως σε ό,τι αφορά τον τρόπο προσπέλασής τους, προϋποθέτοντας -από κοινού ή κατά μόνας- αστραπιαίες αντιδράσεις, έγκαιρη επισκόπηση του χώρου και των εχθρών, αξιοποίηση των ελαχίστων «ανοιγμάτων» που μπορεί να υπάρχουν σε οριακές καταστάσεις, αλλά και μερικό trial & error. Έχοντας δυσκολευτεί έντονα σε τρεις-τέσσερεις περιπτώσεις, κάνοντάς τα… μαντάρα ακόμη κι όταν βρισκόμουν ήδη «στην πηγή», χρειάστηκα κάτι λιγότερο από 21 ώρες προκειμένου να φτάσω στο… κακό τέλος!

17 χρόνια μετά την κυκλοφορία του Oddworld: Abe’s Oddysee, το 2014, η Oddworld Inhabitants παρουσίασε το remake του, υπό τον τίτλο Oddworld: New ‘n’ Tasty, που και αυτό έτυχε θερμής υποδοχής. Ειρήσθω εν παρόδω, η ονομασία του προέκυψε από τις… πίτες τις οποίες, βάσει σεναρίου, ετοιμάζονται να προωθήσουν στην αγορά οι Glukkons και ο Molluck με το κρέας των Mudokons! Οι Αμερικανοί ανέλαβαν αυτή τη φορά το ρόλο του publisher, αναθέτοντας την επιμέλεια της ανάπτυξης στην αγγλική Just Add Water, που νωρίτερα είχε επεξεργαστεί και τα HD remasters του τρίτου και τέταρτου κεφαλαίου της σειράς. Πίσω, ωστόσο, στη δεκαετία του ’90, η εξαιρετική επιτυχία του original game δρομολόγησε μια άμεση συνέχεια, που προέκυψε εν τέλει 14 μήνες αργότερα. Το Oddworld: Abe’s Exoddus έγινε διαθέσιμο στα τέλη του 1998, ερχόμενο να συνεχίσει την ιστορία από εκεί ακριβώς που είχε σταματήσει την προηγούμενη φορά… στο καλό σενάριο. Αλλά περί αυτού θα αναφερθούμε σε επόμενη ευκαιρία.